Lieve papa,

Het leven is als een boeiend boek, dat heb jij mij geleerd, wat je nooit uit kunt lezen. Je leeft in het heden, leert van het verleden en ontwikkelt naar de toekomst in de hoop dat je niet steeds dezelfde lessen hoeft te herhalen.

Vaak hadden we diepe gesprekken over dergelijke thema's, dat je dingen blijft herhalen totdat je hetgeen je moest leren hebt geleerd. . Bij jou was het thema hechting, omdat je met jou oorlogsverleden je nooit echt veilig hebt kunnen hechten. Dat blijft dan bij je totdat je de juiste keuzes hebt durven maken. De herinneringen blijven komen over jou en ik  koester elk van deze. Als baby heb ik meerdere keren op de intensive care gelegen en het was niet zeker of ik het zou halen. Je hebt toen aan mijn bedje gestaan en gezegd dat je alles zou geven als ik maar zou blijven leven. Blijkbaar heeft dit geholpen en is jouw gebed verhoort. Dit maakt onze band vanaf het begin onconditioneel en heel sterk. 

Steeds meer foto's kom ik tegen van reizen en opdrachten waar we samen aan werkten. Zoals ook deze in 1996 waar jij met hart en ziel had gewerkt aan deze prachtige sculptuur voor de Paralympics in Atlanta USA. Deze sculptuur werd onthuld door destijds Prins Willem Alexander en Anne Roosevelt de kleindochter van wijlen president Roosevelt van de USA. Het waren bijzondere ontmoetingen, met veel mensen uit alle lagen van de samenleving, allemaal mensen. Daarbij ook veel teamleden die speelden om de medailles tijdens de Paralympics. Jouw werk maakte indruk omdat je je echt had verdiept en vast wilde leggen wat het betekent om ondanks alles te willen vechten en winnen. Om nooit op te geven, want die levenskracht geeft je het gevoel van vleugels en vrijheid om keuzes te maken. Jouw respect voor de teams sprak boekdelen en jullie hadden veel gespreksstof. 

We leven nu in een tijd waarin diezelfde vrijheid op de tocht staat, waarin veiligheid op de tocht staat. Waarin we allemaal opnieuw gedwongen worden om belangrijke keuzes te maken, om wel of niet te zorgen voor elkaar en te kiezen en blijven staan voor wat rechtvaardig en goed is en voelt. Om ons morele kompas maar ook om compassie en liefde te volgen. In spreuken staat "liefde doet de ander geen kwaad en daarom is de liefde de uitoefening van de wet"

JIj was die tijd ver vooruit, zelfs als het doek valt blijft staan en bestaan wat jij  me hebt verteld in jouw werk waarin "respect voor alles wat leeft en liefde voor en met elkaar centraal staat. 

Bedankt lieve papa voor je wijsheid, je kracht en jouw liefde waar ik juist nu zoveel troost in vind.

Lieve papa

Het is bijna de dag dat je jarig bent, je zou op 6 juli 2020 83 jaar zijn geworden. Wat een feest zou dat zijn en hoeveel prachtige nieuwe dingen zou je weer hebben gemaakt als kunstenaar. Alleen dit jaar zou alles anders zijn. Als oorlogskind maakte je de tweede wereld oorlog en bezetting in alle hevigheid mee. Je leefde in angst en onderdrukking, met hongeren in  verdriet en pijn samen met je ouders, die hun winkel moesten sluiten en jouw zusjes. Elke dag was er weer die angst en onzekerheid. Op 6 jarige leeftijd was je getuige dat jouw vader, die in het verzet was, werd verraden en weg werd gevoerd, later is hij geëxecuteerd door de Duitse bezetters. Nooit heb je hem meer terug gezien om hem te zeggen hoeveel je van hem hield, hoeveel je hem miste. Daarna was jouw leven een trauma, nooit zou je meer dezelfde zijn. De oorlog zat in jouw ziel en later verweven met jouw enorme gedrevenheid en creativiteit. Net na de oorlog was alles vernietigd, geen woning, geen spullen en geen eten. De hongerwinter was een gruwel en jij werd net als veel kinderen uit Arnhem en Gelderland op de boot gezet naar Zweden en geplaats in een pleeggezin. Daar heb je het gelukkig fijn gehad en bij terug keer herenigd met jouw moeder en zusjes begon de wederopbouw van Arnhem, Gelderland en Nederland.  Keihard werken en niet zeuren was de moto en dat heb jij en velen met jou gedaan. Je werd wereldberoemd met prachtige werken die vele plaatsen sieren, o.a. op het grote plein in Wageningen staat trots de  "Fly Away ", zo maakten je er velen door heel Nederland, Portugal, Spanje , Amerika, Mexico enzovoort. Een wereldburger maar altijd een trotse en trouwe burger van Nederland, een beeldhouder en schilder van de Veluwezoom, keerde je altijd weer naar jou roots en daar ben je ook gestorven in Wageningen. Je hele leven streed je voor vrijheid, tegen onrecht en was je er voor jouw medemens met een woord of gebaar van liefde en steun. Je dagelijkse uitje naar het café voor die heerlijke cappuccino, was altijd een feest waar je vele discussies voerde en bijna altijd nieuwe vrienden maakte.  Centraal stond altijd vrijheid en liefde, voor iedereen en dat zag ik terug in de mooie sculpturen innigheid tussen moeder en kind en tussen geliefden. Je schilderijen waren levenslustig waarin mens en de vrije natuur. Gestreden heb je voor mij, voor mijn gezin en mede voor onze vrijheid vandaag, en daarom schrijf ik jou vandaag. Dit jaar 75 jaar vrijheid: Door een crisis wordt de democratie en verworven vrijheid langzaam afgebroken, stapje voor stapje. Vanuit de liefde en het verlangen naar vrijheid staan mensen op, demonstreren  om samen hun beeld en verhaal te doen naar elkaar, naar de overheden, bestuurders en justitie en eigenlijk naar iedereen want iedereen is burger. Dit om iedereen te herinneren aan het belang van die verworven vrijheid  en om op te roepen om allemaal samen te gaan staan voor onze verworven vrijheid, voor onze democratie en voor ons land. Vanuit die liefde had ik naar jou graf kunnen gaan  in Heelsum(en dat van jouw lieve moeder, mijn oma) vandaag maar ik weet dat jij het belangrijk had gevonden dat ik ook ik namens jou en al die anderen die geleden hebben, die alles verloren hebben en die leefden met littekens. Die hebben gevochten om  alles weer opnieuw op te bouwen en die de vrijheid weer gewonnen hebben. Aan jou en aan al deze strijders wil ik mijn stem en boodschap laten zien en horen dus ik heb de bloemen voor jou geschonken aan onze stad Arnhem. Namens jou stuur ik iedereen liefde, wijsheid en kracht toe om allemaal samen onze vrijheid en democratie opnieuw te vestigen. Bedankt voor alle lessen en bedankt voor jouw strijd papa!

 

Foto 1;  2004 Portugal boekpresentatie nieuwste dichtbundel en schilders boek.

Foto  2; Arnhem justitie gebouw in een zee van bloemen en bananen. 

Memorial day 5 mei 2020 Brief aan mijn vader

Vandaag is het memorial day ;voor jou een belangerije dag want 

jij  was een oorlogskind . Jaarlijks herinner ik me onze ritjes in de legerjeep naar de Ginkelse hei om de oorlog en dood van jou vader te herdenken. Maar ook om de  bevrijding te vieren om nooit te vergeten welke strijd daarvoor was gevoerd en welke offers waren geleverd. ook door jouw familie. 

Mijn lieve oma Bakker, jouw moeder vertelde me dat je toen je geboren was je ogen zo lief waren dat ze bang was dat je gekwets zou worden en niet zou overleven.  Ze had veel angst om jou toen de oorlog losbrak. Haar man, jouw vader werd toen jij  ongeveer  6 jaar was meegenomen en  gefuseerd; dat ben je nooit vergeten . Je sprak vaak over hem en over het verdriet hem nooit echt gekend te hebben. Het gemis van een vader maakte jou kwetsbaar maar ook heel sterk. Tijdens de oorlog maakte je de hongerwinter mee

samen met je 2 zusjes en moeder, er was geen vader

om jullie te beschermen, jij was al heel jong de man des huizes. na de bevrijding  werd je als kind gescheiden van je familie  en op de boot gezet naar Zweden , waar je in een gezin liefdevol bent opgevangen en gevoed: een kind migrant  die niets liever wilde dan weer terug keren naar zijn vaderland, Nederland. Daarom ben je ook nooit geemigreerd ondanks de vele uitnodigingen om naar Amerika te gaan waar jou een voorspoedige carrieer wachte als internationaal bekende beeldend kunstenaaar. Je bleef altijd trouw aan Nederland en bouwde hier jouw faam en toekomst op samen met jouw gezin. Wat allemaal had meegemaakt  maakte dat je je altijd kon verplaatsen en bewegen in alle kringen en werelden, overal geliefd en een gevraagd spreker. 

Als kind leerde je mij alles - over jou pijn en verdriet, over vechten voor vrijheid en je dromen. Maar ook hoe belangrijk de lessenzijn  die wij leren uit geschiedenis, psychologen,  filosofen en kunstenaars ;  niks is wat het lijkt en niks is zeker dus  je moet  altijd vragen blijven stellen en je op niets en niemand blind staren. Er is niks  zo veranderlijk als een mens en de mens is een  leerling met een slecht geheugen waardoor de geschiedenis zich steeds herhaalt.  Vele  citaten gingen  over en weer en als 8 jaris meisje had ik altijd mijn schriftje bij de hand om alles op te schrijven.  Mijn eerste gedicht "de dromer "droeg ik op aan jou, mijn lieve papa. Je lijste het in en koesterde het. 

Vandaag is het bevrijdings dag en ik denk terug aan jou omdat ik me nu nog meer kan verplaatsen in jou. Juist nu de hele wereld ook Nederland  in een soort  van oorlog zit , een bizarre tijd, een crisis waarin ook niets is wat het lijkt en niets meer zeker of vanzelfsprekend is. Vandaag spreek ik met mijn kinderen net als jij toen, over geschiedenis, filosofie, psychologie en kunst. Een  gevoel van machteloosheid meld zich maar dan toch doorgaan met die kleine stapjes van hoop, vertrouwen hebben, liefhebben, strijden en vooral doorzetten. 

Het levens lijkt soms net spel, soms wreed  en soms mooi, een schaakspel met vele spelers.

Je wilt met idialen en hoop zoveel tegelijk veranderen,  maar dat gaat niet. Wat wel kan is stap voor stap vooruit en in ruil daarvoor vaak  er weer een terug, omdat dit nu eenmaal is hoe het gaat. Zolang we maar kunnen blijven luisteren  naar wat we elkaar te zeggen hebben , de mensen liefhebben die er toe doen,  en steeds weer blijven proberen het beste en mooiste van onszelf aan dit leven te geven voor nu en later. 

Bedankt lieve papa voor wat jij me hebt geleerd en het dierbare geschenk van jouw liefde. 

Wanneer de graven worden gedolven -nieuw leven 3 april 2020 

Wanneer de graven worden gedolven
Om ruimte te maken voor het plan
De herinrichting van de aarde
Een nieuwe holocaust die plaatsvind

Wanneer de mannen in de pakken komen
Met hun gewelddadige spuiten
Het asfalt te reinigen
Van ons bloed

Wanneer de aarde opensplijt

Honderden vuurspuwende monsters
Geduldig wachten om machtshebbers
Knarsen tandend te verslinden

Wanneer de hemel donderend opengaat
Eeuwig durende tranen van God
Armen open gespreid om zovelen

 kwetsbaren en geliefden te ontvangen

Wanneer de profetieën waarheid worden

“ de liefhebbende en zachtmoedigen
Zullen de aarde erven “
Als het onkruid is verdelgd

Wanneer het zal gaan

Zoals het altijd is gegaan
En voorbestemd zal de nieuwe
Liefhebbende stam de aarde omarmen

Nanda J.S. Bakker

Brief aan mijn vader 9 April 2020 in opdracht van rouw

In 2014 stierf jij - een gruwelijk en niet natuurlijke dood - alhoewel je kanker had en op een gegeven moment wel zou zijn overleden - net als ieder mens op een bepaald moment - maar dit was niet het moment .

Jaren onderzoek om alle puzzelstukjes te verbinden en te onderzoeken waarom je ziek werd , waarom dit voor mij en jou maanden lang verborgen is gehouden door je x vrouw en zoon die als enige wisten dat jij beschikte over een fenomenale levensverzekering die als jij verder had kunnen leven met jou nieuwe liefde en vriendin - hen nooit was toegekomen - jouw hele legacy (m.u.v. van de werken die voor jou kinderen waren want dat hadden jij en ik samen besproken begin april 2014 met een nieuwe notaris B voor gesprekken mogelijke niewue stichting bij leven op te richten - hier moest je 5 jaar tijd voor hebben zei B nog)  ) had je met jou nieuwe geliefde gedeeld en jullie gezin in jullie nieuwe BV waar jullie samen meer bezig waren.. de scheidings akte lag klaar en  je had die gruwelijk geestzieke vrouw die alles en iedereen veranderde in as (zelfs haar eigen dochter) en haar zoon goed achter gelaten - ze waren niks tekort gekomen - je gunde haar die nieuwe man met wie ze in jou huis samen leefden. 

Helaas voor mensen die alles willen was dit lieve papa helaas niet genoeg. 

Nooit vergeet ik hoe je na 30 jaren mishandelingen eindelijk rust had gevonden en samen met jou lieve zielsverwant en vriendin in de keuken zat samen hand in hand , jullie berichtjes aan elkaar maar ook de tranen als jullie elkaar moesten missen. Dan zaten we samen aan de koffie en steunden elkaar - jij was altijd mijn steun en toeverlaat , mijn inspirator maar ook degene die me een flinke trap gaf om het diepe in te springen en een nieuw leven op te bouwen in een ander land - om mijn kinderen op te voeden met onvoorwaardelijk liefde zoals jij en oma hadden gedaan - om mijn wetenschappelijk kennis en creatieve talent als dichter in te zetten en me constant weer verder te ontwikkelen als jouw vertegenwoordiger in binnen en buitenland - een praktijk op te zetten , mijn dichtbundels te maken en promoten - jij was mijn motor en mijn spiegel mijn steun en toeverlaat en gelukkig kon ik dit alles ook zijn voor jou .
Op basis van compleet vertrouwen en gelijkwaardigheid -

Zag ik jou met Petra een nieuw leven opbouwen waarin zoveel onvoorwaardelijke liefde en vertrouwen en samen een in kunst en creativiteit - je had jezelf en je wederhelft in haar gevonden. Ik had het jullie samen zo van hartje gegund na alle ellende om knus en gezellig oud te worden en nog heel veel mensen en landen te leren kennen - dit was wAt ik altijd voor je wilde en hoopte - ik mocht het even meemaken maar ik had het tot het einde willen zien

Met welke recht hebben zij (zieke moeder en haar zoon die haar genen heeft gekregen ) jou beroofd van jouw levens geluk , en jouw legacy geroofd van jou en van jou kinderen alles vernietigd in hun zieke leven van leugens en bedrog - het jou niet gegund om jou laatste jaren te slijten met jou grote  liefde en zielsverwant - voor mij zal de tijd uiteindelijk verder gaan en het recht zal zegevieren en het zal zegevieren want al jou legacy behoort al jou kinderen toe ! Dat was jou wens , ieder zijn deel en ieder zijn recht en zo zal het zijn.

Wat ik zo graag wil is jou mijn eer bewijzen die ik heb beloofd en die jij hebt verdient ❤️ elke dag denk ik aan jou , ook nu want met jou zou ik nu uitvoerig discussiëren en jij zou mijn steun zijn in deze tijd - ik heb beloofd je een brief te schrijven en dit doe ik in een mooi boekje en via deze weg op Facebook - met de foto’s van onze reis in 1986 naar Mexico waar jij voor Mexico de opdracht “ sliding “ maakte in bronze voor de mondial voetbal wedstrijden die geplaatst werd in het museum . Ik was daar jouw promo en sales agent maar vooral ook altijd jouw dochter, jouw lieve meisje zoals je me altijd noemde - lieve papa ik mis je nu en voor altijd en je bent en blijft altijd in mijn hart en altijd een deel van mijn leven ❤️

 1. Leven met een missie, Life with a mission a new beginning

2.  Zolang als ik liefheb blijf ik schrijven, as long as I an love I can write

3. Samen vormen wij de zon, Together we are the sun

4. Het doel van mijn bestaan, The purpose of my existance.

Eeuwig dankbaar

Omringd door duisternis

zoute tranen

van eenzame leegten

omringd door zand

gebroken vleugels

bloedige lichaamsdelen

omringd door licht

terug naar de levenden

in eeuwige dankbaarheid

Eternal gratitude

surrounded by darkness

salty tears

lonely sollititude

surrounded by sand

broken wings

and boudy body parts

Surrounded by light

terug naar de levenden

in eeuwige dankbaarheid

Boodschap aan mijn lieve zoon Rafael

Het maakt niet uit wat ze zeggen

mijn stem zal worden gehoord

want de Alamchtige heeft gesproken

dat ik deze aarde niet zal verlaten

voordat Hij dat heeft besloten

Jij zal mijn aanwezigheid voelen

mijn lieve zoon, want immers

je weet ik zal jou nooit verlaten

niets kan en zal mij weerhouden

om bij en naast jou te zijn

mijn vleugels zullen jou beshermen

tegen de wrede underwereld

die ons probeerde te scheiden

altijd en eeuwig zal ik blijven

naast en bij jou zij en in jouw hartje

je voelt mij en mijn aanwezigheid

elke dag van jou leven

altijd verbonden samen,  in tijd en ruimte

voor altijd de jouwe, mijn lieve zoon

jouw moeder en jouw bescherm engel tessa

Jouw reis, voor mama 2015 afscheid

je pakt mijn hand

en knijpt er hard in

dan laat je los

en kijkt mij fronsend aan

woorden zijn er niet

alleen de blik in jou ogen

laat me nu maar gaan

dan sluit je weer jouw ogen

afscheid van deze wereld

samen met de Almachtige

start jouw reis naar een nieuw begin

in die andere wereld

een transperante zachte lijn

scheid straks jouw wereld van de  mijne

door de Almchtige eeuwig verbonden

in Zijn grootse liefde, Ameen

Als je de wind voelt door je haren

de zon warmt je gezicht

of zelfs de regen die je bedekt

met druppels water

 

De prachtige roos die voor je ogen bloeit

de vogels die je hoort

als ze speciaal voor jou zingen

de wind de zachtjes fluistert

 

Alles wat voelt, leeft en beweegt

de wolken die voorbij drijven

de sterren aan de hemel

de volle maan die de donkere nacht verlicht

 

Weet dan dat ik daar ben naast jou

alles wat jij me hebt geleerd

ales wat jij voor me was

kan ik nooit samen vatten in een gedicht

 

17-06-2014 Nanda.J.S. Bakker (djenna lina)

 

 

The wind that blows through your hair

the warmth of the sun on your face

even te rain will cover you up

in gentle water drops

 

The rose that flourish for your eyes

the birds that you can hear

singing their special song for you

while the wind wisphers softly

 

Everyting that feels,moves and lives

clouds that slowly move forward

the stars that radiate in the sky

the moon that enlightens the dark night

 

Know that i will be there next to you

everyting you taught me

all you were and mend to me

can never be captured in a poem.